वरूथिनी एकादशी व्रत कथा – पूर्ण माहिती, महत्त्व आणि पारायण (2025)

🔰 प्रस्तावना

हिंदू धर्मात एकादशीचे व्रत अत्यंत पवित्र मानले जाते. दर महिन्यात येणाऱ्या दोन एकादशींपैकी वैशाख महिन्यातील कृष्ण पक्षातील ‘वरूथिनी एकादशी’ विशेष महत्त्वाची मानली जाते. ‘वरूथिनी’ या शब्दाचा अर्थ ‘संरक्षण करणारी’ असा होतो. या दिवशी भगवान विष्णूची उपासना करून व्रत केले जाते. मान्यता आहे की, या व्रतामुळे जीवनातील सर्व प्रकारच्या अडचणी दूर होतात, पाप नष्ट होतात आणि मोक्ष प्राप्त होतो.

📅 वरूथिनी एकादशी 2025 ची तारीख आणि शुभ मुहूर्त

• तारीख: 27 एप्रिल 2025 (रविवार)

• एकादशी प्रारंभ: 26 एप्रिल रात्री 10:42 वाजता

• एकादशी समाप्त: 27 एप्रिल रात्री 11:19 वाजता

• पारणा वेळ: 28 एप्रिल सकाळी 6:00 ते 8:30 दरम्यान (द्वादशी तिथीमध्ये)

🛐 वरूथिनी एकादशीचे व्रत कसे करावे?

🌄 व्रताची सुरुवात:

1. स्नान: पहाटे स्नान करून शुद्ध वस्त्र धारण करावे.

2. संकल्प: भगवान विष्णूचे स्मरण करून व्रताचा संकल्प करावा.

3. पूजा विधी:

   • विष्णू भगवानाची प्रतिमा किंवा मूर्ती पवित्र पाण्याने स्नान घालून सजवावी.

   • तुळशीपत्र, पिवळे फुल, गंध, अक्षता, दीप आणि नैवेद्य अर्पण करावा.

   • “ॐ नमो भगवते वासुदेवाय” मंत्राचा जप करावा.

4. उपवास: संपूर्ण दिवस उपवास करावा (निर्जला किंवा फलाहार), रात्री जागरण करणे अत्यंत पुण्यकारक मानले जाते.

5. पारणा: दुसऱ्या दिवशी द्वादशीला ब्राह्मण भोजन व दान करून उपवास पूर्ण करावा.

📜 वरूथिनी एकादशी व्रत कथा (Vrat Katha)

📖 पौराणिक संदर्भ:

प्राचीन काळी भद्रावती नगरीत मांधाता नावाचा राजा राज्य करत होता. तो अत्यंत धर्मपरायण आणि न्यायप्रिय होता. एकदा त्याने तपश्चर्येसाठी जंगलात प्रस्थान केले. तिथे त्याला एका राक्षसाचा त्रास होऊ लागला. राक्षसाच्या आघातामुळे त्याचा एक पाय निकामी झाला. नंतर तो सुमेधा ऋषिंकडे गेला. ऋषींनी त्याला वरूथिनी एकादशीचे व्रत करण्यास सांगितले. राजा मांधात्याने या व्रताचे पालन केले आणि त्याला पूर्ववत स्वरूप प्राप्त झाले.

🪔 या व्रताचे महात्म्य:

• जीवनातील दोष, पाप, रोग यांपासून मुक्ती मिळते.

• मन प्रसन्न आणि चित्त शांत होते.

• भवसागरातून तारणारा व्रत.

• मोक्ष प्राप्तीस मदत करणारे श्रेष्ठ व्रत.

🌟 वरूथिनी एकादशीचे फायदे

📚 ग्रंथ व पुराणांतील उल्लेख

वरूथिनी एकादशीचा उल्लेख पद्म पुराण, स्कंद पुराण, आणि भविष्य पुराण यामध्ये आहे. यामध्ये सांगितले आहे की, या दिवशी केलेले व्रत सहस्त्र दानापेक्षाही श्रेष्ठ मानले गेले आहे.

🙏 वरूथिनी एकादशी व्रत नियम

1. तांदूळ, मसूर, मांसाहार, कांदा-लसूण यांचे सेवन वर्ज्य करावे.

2. असत्य बोलू नये, कटाक्षाने संयम पाळावा.

3. ब्रह्मचर्याचे पालन करावे.

4. रात्रभर जागरण करून विष्णु सहस्रनामाचे पठण करावे.

5. दुसऱ्या दिवशी अन्नदान, वस्त्रदान करणे पुण्यदायक ठरते.

📌 खास सूचना

• नवविवाहित जोडप्यांसाठी: हे व्रत वैवाहिक जीवनात स्थैर्य आणते.

• संतती इच्छुक दांपत्यांसाठी: व्रताच्या पुण्यामुळे संतान प्राप्ती होते.

• विद्यार्थ्यांसाठी: एकाग्रता, स्मरणशक्ती वाढते.

🌐 डिजिटल युगात व्रताचे महत्त्व

आजच्या धावपळीच्या जीवनात धार्मिकता आणि आध्यात्मिकतेचे महत्त्व वाढले आहे. त्यामुळे डिजिटल माध्यमातून या व्रताची माहिती जाणून घेणे, ऑनलाइन पूजा सेवेचा लाभ घेणे हीही एक नवीन दिशा ठरत आहे.

📣 निष्कर्ष

वरूथिनी एकादशी हे केवळ व्रत नसून एक आध्यात्मिक अनुभव आहे. हे व्रत संयम, श्रद्धा आणि भक्ती यांचे प्रतीक आहे. ज्या प्रकारे राजा मांधात्याने संकटांवर मात केली, त्याचप्रमाणे आपणही हे व्रत करून जीवनात नवे समाधान मिळवू शकतो.

या वरूथिनी एकादशीला व्रत करून आपले जीवन मंगलमय करा!

🔗 “हेही वाचा”

शिव तांडव स्तोत्र

श्री हनुमान चालीसा

अक्षय तृतीया: महत्त्व – कथा आणि फायदे