आषाढी यात्रा आरोग्य अभियान: वारीत पहिल्यांदाच लठ्ठपणाविरुद्ध जनजागृतीचा संकल्प
प्रत्येक वर्षी लाखो भाविक, भक्तिभावाने पंढरपूरच्या दिशेने पायी चालत निघतात. ही आध्यात्मिक आषाढी यात्रा म्हणजे वारकरी संप्रदायाच्या श्रद्धेचा आणि भक्तीचा महामेरू. मात्र, यंदाची आषाढी वारी काहीशी वेगळी आणि आरोग्यासोबत सामाजिक संदेश देणारी ठरणार आहे. कारण, यंदा “आषाढी यात्रा आरोग्य अभियान” या नावाने एक अभिनव आरोग्य उपक्रम पहिल्यांदाच राबवला जाणार आहे.
वारकऱ्यांच्या आरोग्याची काळजी – एक सामाजिक जबाबदारी
वारीत सहभागी होणारे अनेक भाविक वयोवृद्ध असतात, अनेकांची तब्येत मधुमेह, उच्च रक्तदाब, किंवा लठ्ठपणामुळे ग्रस्त असते. पायी प्रवास, ताणतणाव, उन्हाचा त्रास आणि असंतुलित आहार यामुळे आरोग्यावर विपरित परिणाम होऊ शकतो. त्यामुळे या वर्षी “आषाढी यात्रा आरोग्य अभियान” राबवण्याचा संकल्प आरोग्य सल्लागार अर्जुन सुसे यांनी घेतला आहे.
या उपक्रमाअंतर्गत वारीच्या मार्गावर भाविकांसाठी नियमित आरोग्य तपासण्या, व्यायाम सत्र, प्राणायाम व योगाभ्यास, आणि आहाराबद्दल मार्गदर्शन करण्यात येणार आहे.
अर्जुन सुसे यांचा पुढाकार – आरोग्य सेवा व समाजसेवा
आरोग्य सल्लागार अर्जुन सुसे यांनी यासाठी विविध पालखी प्रमुखांना भेटून अभियानाची माहिती दिली आहे. त्यांचं म्हणणं आहे, “समाजसेवा हीच ईश्वरसेवा आहे. वारीत सहभागी होणाऱ्या लाखो भाविकांना आरोग्यविषयक मार्गदर्शन मिळणं ही काळाची गरज आहे.” त्यांनी भाविकांची सेवा करण्याची संधी द्यावी अशी विनंतीही पालखी प्रमुखांकडे केली आहे.
या उपक्रमात सहभागी भाविकांना सकाळी व्यायामाचे सत्र दिले जाईल. हरिनामाच्या जयघोषात योग व प्राणायामाच्या तंत्रांचा अभ्यास होईल. या सत्रांमुळे वारकऱ्यांच्या शारीरिक आरोग्याबरोबरच मानसिक ताजेपणा आणि उत्साहही वाढेल.
आषाढी यात्रा आरोग्य अभियानांतर्गत कार्यक्रम:
- लठ्ठपणाविरोधात जनजागृती:
भाविकांमध्ये लठ्ठपणामुळे होणारे आजार, त्यावरील उपाय व प्रतिबंधात्मक उपाययोजना याबाबत माहिती दिली जाईल. - दैनंदिन व्यायाम सत्र:
पहाटेच्या वेळी विशिष्ट ठिकाणी संपूर्ण वारीदरम्यान व्यायाम सत्र आयोजित करण्यात येतील. यात साधे स्ट्रेचिंग, सूर्यनमस्कार, आणि श्वसन तंत्रांचा समावेश असेल. - आहार मार्गदर्शन:
वारकऱ्यांना प्रवासादरम्यान कोणते अन्न खावे, कोणते टाळावे याबाबत सल्ला देण्यात येईल. तसेच, पाण्याचे योग्य प्रमाणात सेवन करण्याचे महत्त्व पटवले जाईल. - मोफत आरोग्य तपासण्या:
रस्ता वारी मार्गावर ठिकठिकाणी आरोग्य तपासणी केंद्र उभारली जातील. तिथे बीपी, ब्लड शुगर, बीएमआय तपासणीसह थोडकं मार्गदर्शन मिळेल. - मानसिक आरोग्यावर भर:
प्राणायाम व ध्यानधारणा यामार्फत भाविकांच्या मानसिक तणावावर मात करण्यासाठी सत्र आयोजित केली जातील.
वारकऱ्यांच्या उत्साहात भर
वारी म्हणजे केवळ अध्यात्म नव्हे तर एक सामाजिक चळवळ आहे. यामध्ये सर्व स्तरातील लोक एकत्र येऊन हरिनामाच्या जयघोषात सामील होतात. अशा वेळी आषाढी यात्रा आरोग्य अभियान एक नवा सकारात्मक बदल घडवणार आहे. यामध्ये महिलांची आणि युवा वर्गाची विशेष भूमिका असणार आहे.
विशेष म्हणजे हा उपक्रम फक्त एकदाच नव्हे तर दरवर्षी नियमितपणे राबवला जावा यासाठी प्रयत्न केले जाणार आहेत. अनेक सामाजिक संस्था, डॉक्टर, व स्वयंसेवकदेखील या अभियानात सामील होणार आहेत.
पालखी प्रमुखांचा पाठिंबा
या अभियानासाठी विविध पालखी प्रमुखांचा सकारात्मक प्रतिसाद मिळत आहे. काही प्रमुखांनी आधीच परवानगी देण्याचं संकेत दिलं असून, यामुळं संपूर्ण वारी मार्गावर हा उपक्रम प्रभावीपणे राबवला जाणार आहे.
वारकरी संप्रदायात आरोग्यसाक्षरता वाढवण्याचा हा प्रयत्न केवळ आवश्यकच नव्हे, तर पुढच्या पिढ्यांसाठीही आदर्श ठरणारा आहे.
नवीन युगाची सुरुवात – आध्यात्म आणि आरोग्याचा संगम
“आषाढी यात्रा आरोग्य अभियान” केवळ एक आरोग्य उपक्रम नाही, तर अध्यात्म, समाजसेवा आणि आरोग्य या तिन्ही अंगांचा संगम आहे. या उपक्रमाच्या माध्यमातून भाविकांना ना केवळ परमेश्वराची भक्ती करता येणार आहे, तर स्वतःच्या आरोग्याची जाणीवही होणार आहे.
आजच्या काळात, जेव्हा जीवनशैलीजन्य आजार वाढत चालले आहेत, तेव्हा असे उपक्रम समाजात आरोग्यविषयी जागरूकता निर्माण करतात. त्यामुळे यापुढील काळात इतर धार्मिक यात्रा आणि कार्यक्रमांमध्येही असे अभियान राबवले जातील अशी अपेक्षा व्यक्त केली जात आहे.
निष्कर्ष:
आषाढी वारी ही श्रद्धेची यात्रा आहे. परंतु यंदा ती आरोग्याचा संदेश घेऊन येणार आहे. “आषाढी यात्रा आरोग्य अभियान” हे उपक्रम केवळ आजच्या गरजांसाठी नाही, तर भावी पिढ्यांसाठीही एक प्रेरणा ठरेल. भक्ती आणि आरोग्याचा हा संगम वारकरी संप्रदायात नवी ऊर्जा घेऊन येईल.